SUREYA KEWSER

اِنَّٓا اَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَۜ ﴿١﴾ فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْۜ ﴿٢﴾ اِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْاَبْتَرُ ﴿٣﴾

PênomeyêHomayoRehman û Rehimi (ma dest pêwendişikeni).

1-      (Ey qasıdê mı) BiraştimaKewserdawa tu.

2-      U tı, qeyRabbêxunımacbiker u qerbonsarebıbırn!

3-      Biraşti o ki tu ratengzerr o, wıkuardına(ucaxkuar) yo!

Ina sure, Mıshafdıhetêrêzkerdışêxusureya se heştın u hetênazılbiyayişêxusureyaponcesın a. Ina sure, sureya ‘Adiyâtîradıma u Tekâsurra ver Mekke dınazılbiya. Tayiriwayetondıziviyerana ki ına sure, Medine dınazılbiya.

Şeş hebiqıciPeyğemberima Hz. Xeticerayê. İni qıconradıhebilac i. Ewdıllah u Qasım. Labelê ini wırdilaci ey qıctiyaxudımıreni. Seba ınaymuşrikiMekkeyiqalkuweniPeyğemberêma u cıra voni: “Kuardına u ucaxkuar!”

Peyğemberêma ini qalonrazafqehıriyeno u benotengzar. Kafır u nêzoniguereyê ‘edetonêdınyahereketkeni. Yıvonibêlaınadınyadı ‘şeref, pilti u zıxmi’ pê mal u oladon o. Çıwextoladipeyğemberimayêlacınmırenimuşrikipê ey xaxkeni. Qalonixırabon u gıroncıravoni. Homapêına sure, teseli u mijdondonopeyğemberima u vono:

1-      (Ey qasıdê mı) Biraştimakewserdawa tu.

Peyğemberimapêına ayet teseligeno; çımkinazılbiyayişêına ayet dımamuşriki ey ra fek veradoni u buetora fek veradoni. Ina ayet rafombena ki ‘şeref, pilti u zıxmi’ pêimon, ilim u teqwayê.

Kelimeyaکوثر’i kuekêکثرةrayena. Kesret, zedi ya. Çiyêkozaferca yo u rumetın o teravoniKewser. Tefsirondıkewser ini me’nayondışıxuliyawa:

-  Çiyêkozafxeyrın, Qurono Kerim, ilimê ki tekiliyaenon u Quroni esti.

-  Ê şenıki ki dinêİslomdı esti.

-  Peyğemberi, MeqamêMehmudi (bıonênİsra/79) u Cennet dıroyêk ya zihonzêk,

-  KulfetêPeyğemberi, zediyasehabeyon u ummetê ey, qebulbiyayişê duaya ey, berziyameqama ey,

-  Zobinaşexsonnefsêxura ver guretış,

-  Nurêqelbi, şefe’et, mu’cizeyi, kelimeyatewhidi, dinê İslami u ponçwextnımac..[1]

Zafi ‘âlimi voni; Kewser, Hz. Fatma wa. Neslêpeyğemberikulfetonê Hz. Fatıma rapê Hz. Hesen u Husêndewomkerdo. Inokeyeyo pak tımotım şeref dayodınya u hetaruecaqıyametipêınapakiyaxuşıno.

Ma ita dıqeykelimeyaKewserime’nayê‘çiyozafxeyrın u holiya ki nêqediyena’dışıxulneni.  SureyaDuharahetaına sure behsa ê ni’metonê ki Homêdayi Muhammed aleyhi selami esti. Bena ki kelimeyaKewseriherında ê nimetonşıxuliyaya. Me’naya ki fombenamaeşkeni ay ser vacı, Homavono:

“Ya Qasıdê mı! Mı endêkni’metidayi tu u meqama tu berzdepıştagerekatıqedr u qimetê ini ni’metonbızoni! TıtımotımınoRabbêxu yo lutufkârriewdibikeri u ewdonê ey pê yo fekoweşbıvenirayıraheqi!”

Rınamufesir Razi vono: “KelimeyaKewserdı ini mijdoni esti: Homa, Peyğemberêxudışmenonrapaweno, serfırazidono ey, dınya u axiretdızafni’metundonocı…”[2]

2-      U tı, qeyRabbêxunımacbiker u qerbonsarebıbırn!

Ina ayet, qeyedakerdışêşıkırênimeton a. Ni’met, şıkır wazeno. Homa yo ayet dıvono: لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ / Egerşıma şıkır bikerênbıraşti ez kenozêd![3]İta dıziHoma, qeyşıkırêni’metonqasıdêxu Hz. Muhammedi rakerdışênımaci u sarebırnayişêqırboniwazeno.Nımac, qeyewdiyaHomê yo ‘ibadet; qırbonzi ‘elemet u nişon o.

Hz. Âdem raheta Hz. Muhammed aleyhi selamihemepeyğemberon, qeyşıkıribueraqsarebırnayo u ummetaxurazivato: ‘Qırbonsarebıbırnên!’ Qırbon, hem qeyrazitiyaHomeyi ‘elemetêşıkırihesıbiyeno hem zibênatêmaldaron ufeqirondı yo wesileyaardımi ya.’

Dewra Mekke dıBısılmonondıwextnımackerdên. Hicret rahiriserrvercuşewaMiracrapênımacbendponçwexti. Bısılmonêhewayê ‘ibadet dı hicret rabaddıynaserrqırbonsarebırneni. Inonımac, ınêponcwexton o ya nımacêrueşon o? Qırbonsunnet, wacip ya nezır o? Ina ayet dıkomcinımac u qırbonrabehsbenobellunêyo! Guereyêfomêma ita dı yo nımac u qırbonoxısusirabehsnêbeno! İta dıkomcinımac u qırbon beni wabıbigerekahemeqeyHomê biye. Ni’met, ınêHomê yo; o wext şıkır ziqey ey o. Inoşıkır ha pê fek(الحمد الله) ha pênımac, ha pêteseduqdayiş ha zipêqırbonsarebırnayişibıbozêpiyo.

3-      Biraşti o ki tu ratengzerr o, wıkuardına(ucaxkuar) yo!

Wextê cehalet dı ‘Erebonoladolacınrazafheskerdên. Egerenonrayoyiri yo keynabıbên ay gonieştênmezel u nêwaştên yo keynaya ey bıbo. Eger yo merdumriqıcilacın çini bipê ey xaxkerdên u pêloqmatikê‘kuardına u ucaxkuar!’vendêncı. ÇıwextlacêpeyğemberimaQasımmırenoınimuşrikipê ey zixaxkeni u cıra voniابتر/ kuardına. Taberivono: “Ê muşrikonpêınovate ‘Ey warverdên! Lacê ey çin o, o biyoucağkar!’ heqeretkerdênpeyğemberêma!”

Ina ayet ınohalêmuşrikonlomekena u vona‘Çendêkqıcişımayêlacınbıbipeynidı ê ki kuardınayêşımayê!’Muşrikiınadınya ser hesabkeni, dınyaya bin rahayidarniyê! Yıınohesab ser şini: Lacienonzaf i, ınayra ê xuzaf u pitzoni. Kes nêeşkenoenonverabıveciyopaştêyınqayim a. La raştiraınogurehınaniyo!

Peyğember, bêlawayirêlaconniyo; labelêwıqasıdêHomê yo. Homa, bıwazo yo insonibioladzikeno namdar, ni’metdonocı u meqamê ey berzdepışeno.  Kom heqbıdepışo, rayıraheqraşiyerowıbenoserfiraz. Kom zi batıl bıdepışo, rayırabibınraşiyerowı hem ınadınya hem ziaxiretdıkenovin. Yo ayet dıHomahınanêvono: “Heqomênêheqişi. Bıraştinêheqipuçiyaxuraşiyayeya.”[4]

İnsonihetaruecaqıyametimuşrikonê Mekke rine’letwıneni u peyğemberimari dua keni u salat u selam ani.

Bişek, baweri, heq u holiçırrêbibınnêmoneni. O ki rayıraheqdepışenoçırrêpeniya ey nêbıriyena u wınêbenoucaxkuar. Çımkikuekêenonzafxuare yo u gılienonzizafvilabiyayeyê. Kufır, nêheqqi u xırabibibın i. Ê ki şeyton u nefısdımaşıniraştira ê kuardınayê. Yıınadınyadıçendêkmaldar beni wabıbi, oladêenonzêdıbo u wapitbıêsenirınaucaxkuar ey i.

HesabêHomayizeyhesabêinsononniyo. İnsonitımotımxapıneni u xapıyeni, xu pil vineni u quretikeni. Ê voni, bêlagurehoma dest do u ma se bikermarimoneno! Labelêraşthınaniya!

Ê ki Muhammed aleyhi selam ver veciyayi, rayıra ey bırnawa u wıwelatêxurafetılnabıhêça! Kom enonrabehskeno, yındıma yo rêçmenda? Ê hêçaPeyğemberi Muhammed aleyhi selamêkuenon cıra qalaxırabvatên u pêxaxkerdênmahoça?

Ê muşrikanri ‘nelet, kezalet, ‘ezap u Ceherme’ menda!

Muhammed aleyhi selam ri ‘rehmet, meqamamehmudi, ummet, Kewser u weşiyaHomeyi’ menda!